Zawór motylkowy: rodzaje i zastosowanie

• Narzędzia budowlane
• 0

Każda instalacja hydrauliczna wymaga jakiegoś systemu regulacji przepływu. Zawór motylkowy to jeden z najczęściej wybieranych sposobów osiągnięcia tego celu. Warto więc nieco bliżej poznać ten mechanizm oraz omówić zalety jego stosowania.

Czym są zawory motylkowe?

Często określa się je jako przepustnice lub zawory klapowe. Posiadają podstawową funkcję zamknij-otwórz, dzięki czemu można sprawnie regulować pracę każdego rurociągu. To dlatego, że zawory motylkowe mają specjalny dysk, który wpływa na przepływ cieczy. Za pomocą prostej wajchy można go samodzielnie zmniejszyć lub zablokować całkowicie. Ponad to przepustnica motylkowa ma charakter dwudrogowy. Można ją zatem umieścić na dowolnej pozycji układu.

W związku z tym takie zawory spotyka się zarówno w zakładach przemysłowych, instalacjach o wymiarze publicznym, jak i domach prywatnych, gdzie znajdują zastosowanie chociażby w systemach ogrzewania. Ta wszechstronność jest możliwa dzięki zabudowie kołnierzowej oraz dużemu zakresowi średnic, w jakich są produkowane te mechanizmy.

Zwykle zawory motylkowe są wykonane z tworzyw sztucznych typu PVC-U albo PP, które są dodatkowo wzmacniane włóknem szklanym. Zewnętrzne części zaworów bywają też dodatkowo zabezpieczone powłoką epoksydową lub poliuretanową. To sprawia, że temperatura pracy tych urządzeń może być bardzo wysoka. Są też odporne na korozję i uszkodzenia mechaniczne. Wymiary zaworów odpowiadają normie PN-EN ISO-1452 (PVC-U) oraz PN-EN 12201 (PE) i pozwalają na montaż międzykołnierzowy zgodnie z normą PN-EN 1092.

Rodzaje zaworów motylkowych

Podstawowy rodzaj to zawór motylkowy ręczny. Dźwignia regulacyjna może być obsłużona wyłącznie za pomocą ingerencji człowieka. Takie zawory motylkowe są z reguły tańsze i instaluje się je w miejscach łatwego dostępu. Są jednak sytuacje, które wymagają zupełnie innego podejścia. Dlatego powstała przepustnica z napędem pneumatycznym. Jej działanie opiera się na zasadzie ciśnienia powietrza, którym kontroluje się zamykanie i otwieranie zaworu. Istnieją dwa typy rozwiązań pneumatycznych. Pierwszy z nich ma siłownik jednostronny. Ciśnienie powietrza otwiera zawór, aczkolwiek zamykanie odbywa się już za sprawą sprężyn. Drugi typ przepustnicy pneumatycznej opiera się na siłowniku obustronnym. W tym wypadku zarówno otwieranie, jak i zamykanie ma miejsce za pośrednictwem podawanego ciśnienia powietrza.

Rozwój nowocześniejszych rozwiązań doprowadził w końcu do tego, że mamy trzeci rodzaj zaworów motylkowych, które korzystają z siłowników elektrycznych. To najbardziej zaawansowany produkt, który pozwala na całkowitą automatyzację procesów wodociągowych. Poza tym elektroniczne sterowanie zarządza momentem obrotowym, aby móc wstrzymać zasilanie na wypadek przekroczenia ustalonych limitów. Nowoczesne zawory klapowe tego rodzaju mogą też mieć zasilanie awaryjne, oparte na bateriach, które sprawdzi się podczas przerwy w dostawie prądu. A jakby baterie okazały się niewystarczające, zawsze istnieje możliwość przełączenia sterownika na tryb manualny. Stan baterii oraz funkcjonalności siłownika jest możliwy do oceny dzięki zastosowaniu zewnętrznej diody LED.

Podsumowanie

Produkowane dzisiaj zawory motylkowe są bardzo uniwersalnym sposobem regulacji przepływu cieczy w dowolnej instalacji hydraulicznej. Łatwe w obsłudze, funkcjonalne i wykonane z materiałów odpornych na wilgoć, wysoką temperaturę oraz ciśnienie robocze. Zawór klapowy może być również w pełni zautomatyzowany, co umożliwia kontrolę ruchu wody nawet w najbardziej niedostępnych miejscach.

Źródło zdjęcia: pexels.com Licencja: https://www.pexels.com/photo-license/